შატბერდი (2010)

Rate this item
(1 Vote)

www.taoklarjeti.com



რას იფიქრებდნენ მონასტრის დამაარსებელი გრიგოლ ხანცთელი და ქტიტორი ბაგრატ კურაპალატი, ხუროთმოძღვარი, კირითხურონი და ქვისმთლელნი, ნაყოფისშემომწირველნი და მუშაკნი, ასეულობით მამანი - მწირველ-მლოცველნი და მშრომელ-მოღუაწენი, მწიგნობარ-მთარგმნელნი, მწერალ-კალიგრაფნი და ხელნაწერთა მკაზმველ-მმოსველ-მამკობელნი, დიდგზაგამოვლილი მლოცველნი და გულმხურვალე მავედრებელნი, რომ გამოხდებოდა ხანი და ძეხორციელი აღარ დარჩებოდა ერთ დროს სახელოვან სავანეში, ტაძარი დაინგრეოდა, მონასტრის არემარე გავერანდებოდა, ეკლესიის დარჩენილ კედლებს კი ახლო-მახლო მოსახლენი ქვა-ქვა დააცლიდნენ სამოსელს, მერე იქვე ფერდობზე სოფელი ბოსელთა გაჩნდებოდა და დიდი ლავრის დიდი სახელი მხოლოდ ადგილობრივთათვის ცნობილ ''შარბეთად'' იქცეოდა, ამ კაცთაგან დავიწყებულ, უმოწყალოდ გაძარცულ ნანგრევებამდე კაცი ვერ მიაღწევდა და ძველი წიგნებიდან ცნობილ სახელოვან შატბერდად ხან ერთ მონასტერს მიიჩნევდნენ, ხან კი მეორეს. ვინ იფიქრებდა...
სოფელ ბოსელთადან დაღმართ-დაღმართ დაშვებისას ნანგრევები დავინახე და ეჭვმა გამკრა - ნუთუ ესაა შატბერდი-მეთქი. ადგილობრივ გლეხკაცს ვკითხე ტაძრის სახელი. ქილისეო (ანუ ეკლესიაო), მომიგო. ნამონასტრალისკენ ხელი გავიშვირე და კითხვა შევატრიალე - და ადგილს რას ეძახით-მეთქი. შარბეთსაო. ბავშვივით გავიხარე. ეს სიხარული გაორმაგდა, როცა ბერიკაცმა ნამონასტრალის თავზე წამომდგარი დიდი მთისკენ მიმითითა - ''შუაქილდე'' (შუაკლდე) ჰქვიაო.
შეგრძნება, რომ ნამდვილ შატბერდში ხარ, უფრო და უფრო ძლიერდება, როცა იქ ცოტა მეტ ხანს რჩები, ვიდრე ამის დრო გაქვს, როცა ტაძრის გატიტვლებულ კედლებზე უზარმაზარი თლილი ქვების კვალს ხედავ, როცა ეკლესიის პირვანდელ მასშტაბებს წარმოიდგენ და 20-25-მეტრიან სატრაპეზოსა თუ სკრიპტორიუმს გარს შემოუვლი, როცა მზე გადაიწვერება და ტყიან-კლდიანი გარემოს მთელი სიდიადე ნაირფერად წარმოჩნდება, როცა სახელდახელოდ წამოღებულ მეწამულ ღვინოს ჩამოატარებ და აქ მოსაგრე მამებისას იტყვი, როცა მონასტრის თავზე ამაყად წამომართული ციხისკენ გზას დაადგები და დროდადრო მოიხედავ, მოიხედავ და ორწყაროშუა კონცხზე ალაგ-ალაგ დარჩენილ, დიდი ისტორიის მოწმე აწ უკვე პატარა ნაშთებს დაინახავ. არა, ადგილის შერჩევა დიდებული იცოდა ნეტარმა გრიგოლმა, ხანცთისა და შატბერდის მაშენებელმა...

(ჟურნალი ''უფლისციხე'', N 2, 2012)

back to top